EnglishOPEN ACCESS (OA), što na srpskom jeziku znači „otvoreni pristup”, podrazumeva besplatan, neograničen i slobodan pristup objavljenim naučnim radovima, knjigama, akademskim časopisima i doktorskim disertacijama. Inicijativa pokreta za otvoren pristup nastala je kao bunt zbog činjenice da se rezultati istraživanja koja finansiraju naučni instituti, odnosno univerziteti, publikuju u komercijalnim časopisima sa pretplatama koje bi morale da plaćaju te iste institucije koje su finansirale istraživanje.
Naučimo da koristimo OPEN ACCESS baze i repozitorijume kako bismo bili uspešniji u istraživanju
Otvoreni pristup je izdavački model za naučnu komunikaciju koji čini istraživačke informacije dostupnim čitaocima bez ikakvih troškova, za razliku od tradicionalnog modela pretplate, u kojem čitaoci imaju pristup naučnim informacijama tako što plaćaju pretplatu (obično preko biblioteka ili obrazovnih afilijacija).
Jedna od najvažnijih prednosti otvorenog pristupa je da povećava vidljivost i korišćenje rezultata akademskog istraživanja. Principi otvorenog pristupa su navedeni u Berlinskoj deklaraciji o otvorenom pristupu znanju u prirodno-matematičkim i humanističkim naukama. Ovu deklaraciju su potpisale mnoge međunarodne organizacije za akademska istraživanja. Glavna teza koja opravdava ove napore glasi: „Naša misija širenja znanja je samo napola završena ako informacije nisu široko i lako dostupne društvu.”
Kako da pristupite OPEN ACCESS bazama i repozitorijumima već danas i obogatite svoje istraživanje
Brojne open source baze i repozitorijumi omogućavaju istraživačima besplatan pristup časopisima i člancima koji su ili u formi apstrakta ili celokupnog teksta. Na taj način i istraživači koji nemaju pristup plaćenim naučnim bazama mogu u velikom broju pristupati člancima i časopisima, odnosno rezultatima naučnoistraživačkog rada drugih istraživača. Spisak časopisa sa potpuno otvorenim pristupom koji su dostupni širom sveta možete naći na veb-stranici DOAJ, na ovom linku.
Brojne su open access baze, repozitorijumi i drugi sajtovi koji, takođe, nude mogućnost besplatnog pristupa člancima. Pomenućemo samo neke od njih:
PREPORUKA: Koristite SCIndeks za pretragu referenci na srpskom jeziku kako bi vaša istraživanja bila potpunija
Srpski citatni indeks (SCIndeks) je besplatan internet servis otvorenog pristupa. SCIndeks je servis u okviru kog se „referišu domaći časopisi kategorizovani kao periodične publikacije naučnog karaktera”. Svi časopisi indeksiraju se sistematski „od korica do korica”. Pored naslova i sažetaka radova, metapodatke u SCIndeksu čine i sve citirane reference. Većina članaka novijeg datuma dostupna je u vidu punog teksta.
Servisu možete pristupiti i bez registracije putem linka SCIndeks https://scindeks.ceon.rs/, dok registracija koja je besplatna donosi brojne funkcionalnosti koje vam mogu koristiti u pretraživanju, sistematizaciji i čuvanju rezultata pretrage.
Bavljenje naukom je privilegija erudita i onih koji žele da učine svet boljim mestom, pridružite nam se
Uvek imajte u vidu da bavljenje akademskim i naučnim radom nije privilegija bogatih pojedinaca istraživača i institucija sa projektnim i institucionalnim finansiranjem. Nauka je privilegija erudita, socijalno uključenih pojedinaca koji žele da učine svet boljim mestom.
CNIR vam pruža čvrstu podršku u pomeranju ličnih granica i granica nauke. Kontaktirajte sa Centrom putem imejl-adrese cnir@institut.edu.rs i saznajte kako vam može pomoći u izboru optimalnog open access repozitorijuma!